Tây Bắc đẹp nhất trong năm vào hai dịp, khi những thửa ruộng vào mùa đổ nước và khi lúa dát vàng khắp các bậc ruộng màu mỡ. Cứ mỗi độ xuân về, các bản làng ở Tây Bắc lại đổ xuống đồng đắp đập, ke bờ, rẫy cỏ, dẫn nước. Nước ruộng đổ từ bậc ruộng này sang bậc ruộng khác, lênh láng cuộn trong mình màu của phù sa trộn với màu của trời cao phản chiếu, tạo nên một bức hoạ sắc màu kỳ vĩ. Có lẽ, không một người hoạ sĩ nào có thể pha màu sống động, tự nhiên và đầy sức sống như những người nông dân này ở Tây Bắc.

Không thẳng cánh cò bay như những cánh đồng ở vùng đồng bằng phù sa châu thổ, những thửa ruộng ở vùng cao Tây Bắc cứ chồng lấn lên nhau từ lớp này đến lớp khác như những bậc thang bắc lên trời xanh. Mặc dù công việc khai đất và dẫn nước cho ruộng bậc thang nơi đây có khó khăn hơn, nhưng bù lại, ngoài những vụ mùa bội thu, những dân tộc sống ở Tây Bắc còn kiến tạo nên một kỳ quan thiên nhiên kỳ vĩ. Đó là những mảng màu đa sắc của ruộng bậc thang mùa nước đổ, đẹp tựa một bức bích họa giữa đại ngàn cao nguyên Việt Nam.

Tây Bắc mùa nước đổ, hay còn gọi là mùa đổ ải là một trong những sản phẩm du lịch độc đáo của miền núi phía Bắc, thu hút du khách trong và ngoài nước tới tham quan. Bởi cái đặc trưng riêng của ruộng bậc thang là đồi núi có độ dốc cao, địa hình quanh co, chủ yếu tận dụng nước trời, nên công việc dẫn nước lên ruộng ở Tây Bắc là cả một nghệ thuật đòi hỏi những đôi bàn tay khéo léo, tài hoa và cần mẫn.

Vùng cao chỉ gieo trồng một vụ duy nhất trong năm và khi những cơn mưa đầu tiên của mùa hạ trút xuống cũng là lúc bà con dân tộc dẫn nước vào ruộng. Tây Bắc thường đổ ải vào tầm tháng 5 - 6, đổ ải xong họ thả nước vào ngâm đất, nước chảy từ khe núi xuống, qua những ống nứa, tràn xâm xấp mặt ruộng Tây Bắc tạo nên những bức tranh đa sắc: chỗ mang màu vàng của phù sa, chỗ nhuộm sắc xanh của mạ vừa gieo, chỗ phản chiếu đất trời tím biêng biếc.

Không màu mè, lộng lẫy như mùa thu, khi ruộng bậc thang Tây Bắc được nhuộm bởi màu vàng óng ả của sắc nắng và những bông lúa chín trĩu trịt. Ruộng bậc thang vào mùa nước đổ mang một gam màu trầm, một vẻ hoang sơ, đúng chất của Tây Bắc.

Khi những cơn mưa đầu mùa trút xuống cũng là lúc người dân vùng núi Tây Bắc mở cửa ruộng cho nước về, chuẩn bị cho vụ mùa duy nhất trong năm. 

Những thửa ruộng bậc thang khô cằn nhanh chóng được lấp đầy nước và biến khung cảnh của vùng núi trở thành một bức tranh đầy màu sắc. Màu của đất hòa với màu xanh của mạ non, màu vàng của nắng Hè và những thửa ruộng biến thành mặt gương lấp lánh, phản chiếu màu mây trời tạo thành một bức tranh đẹp ngỡ ngàng.

Cát Cát: Điểm đến thú vị và đáng đi nhất nếu muốn chiêm ngưỡng Tây Bắc mùa nước đổ

Có một điều thú vị, rằng người ta có thể ngắm Tây Bắc mùa nước đổ ở rất rất nhiều nơi: Hà Giang có bản Hoàng Su Phì, bản Khau Phạ, xã Cao Phạ, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái... Đặc biệt, sau khi tạp chí du lịch Travel and Leisure (Mỹ) bình chọn ruộng bậc thang Sapa (Việt Nam) nằm trong top 7 ruộng bậc thang đẹp nhất châu Á và thế giới. Điều đó là minh chứng cho sự hấp dẫn đến khó hiểu của mảnh đất Tây Bắc này. Một điểm đến thú vị muốn gợi ý cho mọi người trong bài viết này, nếu muốn thưởng thức Tây Bắc Mùa nước đổ đó chính là bản Cát Cát – bản làng H’Mông được mệnh danh là đẹp nhất vùng Tây Bắc.

Tháng 5, tháng của những ngày hè oi ả nhưng ở bản Cát Cát vẫn là một biển trời xanh biếc, mát mẻ và trong veo. Màu xanh biếc của những loài cây nảy lộc, của lúa non xanh rợn chân trời, của một thảm thực vật bát ngát tươi xinh. Màu xanh ấy bấy lâu nay lặng lẽ lẩn khuất, chỉ chờ gặp cơn mưa đầu mùa để thoả sức mà bung ra nhựa sống căng tràn.

Ngoài ra, vào khoảng tháng 5 này, cả Tây Bắc đang vào mùa nước đổ, bản Cát Cát cũng có một vẻ đẹp riêng xao xuyến những du khách tới từ phương xa. Một bức tranh đẹp lạ lùng với màu nâu của đất, màu loang loáng lấp lánh của nước dưới ánh mặt trời vàng như rót mật, màu xanh tươi mơn mởn của mạ non cùng những nụ cười của bà con dân tộc,…

Những thửa ruộng mới đây chỉ là sỏi đá cằn cỗi, nay lại biến thành dải lụa màu lấp lánh, vắt vẻo trên các sườn núi. Đến Cát Cát mùa nước đổ, có lẽ sẽ không ai có thể quên được vẻ đẹp kỳ thú của một vùng quê bao la thanh bình ẩn hiện trong làn sương mù diễm lệ buổi sáng ban sơ, thung lũng mây vờn trắng xoá, ruộng bậc thang loang loáng những màu và bóng áo chàm nhấp nhô cấy lúa giữa núi non trùng điệp. Ôi! Cát Cát ơi, cảnh tượng ấy mới ảo diệu làm sao.