Nghề nhuộm chàm độc đáo của bà con dân tộc Mông ở Sa Pa đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ và màu chàm thắm mãi như một biểu tượng của văn hóa nơi đây. Cùng với nghệ thuật nhuộm chàm, người Mông ở Sa Pa cũng khám phá ra những kỹ thuật trang trí đậm sắc mầu văn hóa của dân tộc mình. Ở Sa Pa, người Mông chiếm 52% dân số chung của toàn thị xã. Điều đặc biệt là hầu hết những người phụ nữ dân tộc Mông ở đây đều có đôi bàn tay nhuốm màu chàm bởi đó chính là công việc hằng ngày của họ.

Kỹ thuật nhuộm vải lanh bằng lá chàm khiến vải thành màu xanh đậm, màu đặc trưng của các đồng bào dân tộc thiểu số. Màu nhuộm xanh này được người Mông dùng để nhuộm vải may áo từ thế hệ này sang thế hệ khác. Để làm thuốc nhuộm, lá chàm được thu hoạch và ngâm cùng nước suối sạch trong thùng lớn suốt 3 ngày. Sau đó, họ vớt bã ra và cho vôi vào khuấy đều khoảng vài giờ cho tới khi xuất hiện lớp màu vàng hoặc xanh trên bề mặt. Khi dung dịch chàm vôi lắng xuống đáy thùng, họ cho thêm tro đốt từ gỗ chất lượng tốt, cháo, nước, cồn và để trong vòng 4-5 ngày cho tới khi thấy bọt sủi lên. Công cuộc sản xuất màu nhuộm đã hoàn thành.

Người Mông Sa Pa trồng chàm dọc các sườn đồi. Họ dùng lá chàm để làm thuốc nhuộm bằng cách cho lên men và oxy hóa. Để tạo ra được thuốc nhuộm chàm chất lượng tốt ngoài việc có nguyên liệu chuẩn thì cũng cần phải có người nhiều kinh nghiệm. Cả quy trình nhuộm mất khoảng từ mười ngày, thậm chí cả một tháng. Người Mông làm vải đen bằng cách lặp lại quy trình nhuộm nhiều lần. Đây cũng là lý do tại sao phụ nữ Mông thường có những bàn tay nhuốm màu xanh vì họ phải dùng tay để làm việc. Cùng tới Sa Pa để trải nghiệm thôi nào!